Dlaczego szkło z biegiem czasu traci swoje właściwości fizykochemiczne?

Na szkło oddziałuje szereg czynników zewnętrznych, które zmieniają jego właściwości. Stały kontakt z substancjami zasadowymi powoduje matowienie i przebarwianie się szkła. Również długotrwała ekspozycja szkła na działanie wody powoduje jego nierównomierne wymywanie, co skutkuje zmianami w wyglądzie.

Niesione wraz z podmuchami powietrza drobiny powodują powstawanie mikrouszkodzeń na powierzchni szkła, które z jednej strony zmieniają kąt załamania światła, z drugiej – umożliwiają dalszą penetrację agresywnych czynników chemicznych.

Jednak nawet całkowicie odizolowane od działania czynników zewnętrznych szkło z biegiem czasu zmienia swoje właściwości fizyczne. Dlaczego tak się dzieje?

Szkło pod względem fizykochemicznym znajduje się w bardzo specyficznym stanie skupienia. Wbrew pozorom nie jest to krystaliczny stan stały. W ciekłym stanie skupienia, w jakim jest szkło w piecu szklarskim, jego atomy rozmieszczone są w sposób nieuporządkowany. Po wyjęciu gorącej masy szklanej z pieca, w kontakcie z powietrzem ulega ona gwałtownemu schłodzeniu.

Uniemożliwia to zorganizowanie się atomów w sieć krystaliczną właściwą wielu ciałom stałym, jak np. metale, kryształki soli kuchennej lub kamienie szlachetne. Chaotycznie rozmieszczone atomy pierwiastków tworzących szkło zastygają, tworząc strukturę szklistą (amorficzną). Z biegiem czasu oddziaływania atomowe w szkle dążą do utworzenia coraz bardziej uporządkowanej struktury i szkło powoli staje się kryształem kwarcu.